![Rak jelita grubego](https://www.onkomedica.pl/upload/diseases/5829-212.jpg)
Rak jelita grubego
Raka jelita grubego uważa się za jednego z najczęściej występujących nowotworów złośliwych na terenie Europy i wciąż można zauważyć powolny, aczkolwiek systematyczny wzrost zachorowalności. Wczesne wykrycie raka jelita grubego ma niesamowicie istotne znaczenie dla skuteczności podjętej terapii. Jeżeli nowotwór zostanie rozpoznany we wcześniejszym stopniu zaawansowania, chorzy mają lepsze rokowania i zyskują szansę na szybsze wdrożenie skutecznego leczenia. Najczęściej rak jelita grubego jest rozpoznawany u pacjentów po 50. roku życia, ponieważ choroba rozwija się powoli. Rak jelita grubego bardzo rzadko występuje u osób przed 40. rokiem życia, a jego objawy są zależne głównie od lokalizacji procesu nowotworowego. Za najczęstszą przyczynę raka jelita grubego określa się czynniki żywieniowe, czynniki środowiskowe, jak również czynniki genetyczne.
Czynniki zachorowania na raka jelita grubego:
- czynniki genetyczne — w szczególności, gdy rak jelita grubego występuje wśród bliskich 1. stopnia, zwłaszcza gdy możemy zaobserwować, że pojawia się pokoleniowo;
- czynniki epidemiologiczne — w tym przypadku mówimy przede wszystkim o wieku, braku aktywności fizycznej w codziennym życiu, masie ciała (nadwadze lub otyłości), jak również czynnikach geograficznych;
- czynniki związane z prowadzonym trybem życia — rak jelita grubego może wystąpić na skutek nadmiernego palenia tytoniu;
- czynniki związane z błędami dietetycznymi — ryzyko zachorowania zwiększają ogromne ilości tłuszczy zawarte w codziennej diecie, spożywanie tłuszczów zwierzęcych i krwistych mięs, jak również potraw wędzonych, smażonych, wysoko przetworzonych, czy przyjmowanie produktów ubogich w błonnik, cenne witaminy oraz minerały.
Objawy raka jelita grubego
Zdarza się, że chorzy z rakiem jelita grubego nie rozpoznają u siebie żadnych niepokojących symptomów. Do jednego z najczęstszych objawów raka jelita grubego należy obecność krwi w stolcu, która związana jest z niedoborem żelaza, czyli niedokrwistością, która dodatkowo objawia się ogólnym osłabieniem i zmęczeniem. Bardzo często okazuje się, że krwawienie ma charakter utajony, a więc konieczne stają się badania kału. Na początku choroby mogą pojawiać się niespecyficzne objawy w postaci: wzdęć czy bólu brzucha, które często uważane są za błąd dietetyczny czy niegroźne dolegliwości związane z inną chorobą. Oczywiście możliwe jest również, że rak jelita grubego przez dłuższy czas nie będzie dawał żadnych objawów, a nieprawidłowości zostaną wykryte dopiero podczas kontrolnej kolonoskopii. Rakom zlokalizowanym w prawej połowie okrężnicy najczęściej towarzyszy krew w stolcu, brak łaknienia, osłabienie, anemia, a także utrata masy ciała, natomiast rzadziej chorzy wskazują na zmianę rytmu wypróżnień. Chorzy z nowotworem zlokalizowanym w lewej części okrężnicy i odbytnicy najczęściej skarżą się na zaparcia występujące naprzemiennie z biegunkami, wzdęcia, bóle brzucha oraz problemy z wypróżnieniem ze względu na twarde stolce. Natomiast w przypadku nowotworów zlokalizowanych w odbytnicy chorzy zwracają uwagę na uczucie niepełnego wypróżnienia, świeżą krew w stolcu, jak również bolesne parcia. Przerzuty raka jelita grubego najczęściej pojawiają się w wątrobie i płucach — towarzyszą im objawy charakterystyczne dla zajętego narządu.
Diagnostyka raka jelita grubego
Rozpoznanie raka jelita grubego polega na wykonaniu badania podmiotowego, badania fizykalnego, jak również innych potrzebnych badań dodatkowych, gdy lekarz nie ma 100% pewności. W celu diagnozy raka jelita grubego lekarz najczęściej przeprowadza badanie przedmiotowe brzucha, badanie per rectum, a w przypadku kobiet badanie przez pochwę jeżeli mamy do czynienia z naciekiem ścian odbytu. Najczęściej przeprowadzane jest również badanie endoskopowe, tj. kolonoskopia czy rektoskopia. Konieczne jest również przeprowadzenie badania histopatologicznego materiału biopsyjnego podczas wspomnianego wcześniej badania endoskopowego.
Leczenie raka jelita grubego
Zanim lekarz podejmie decyzję o leczeniu onkologicznym raka jelita grubego, koniecznie jest dokonanie oceny stanu zaawansowania choroby poprzez konsultację chirurga onkologicznego. Szansę na wyleczenie mają chorzy na raka jelita grubego, u których nie doszło do przerzutów, jak również nie stwierdza się naciekania narządów sąsiednich. Podstawą leczenia raka jelita grubego jest chirurgia onkologiczna połączona z chemioterapią, a w przypadku raka odbytu z radiochemioterapią lub z radioterapią.