Rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy to nowotwór kobiecych narządów rodnych, który rozwija się, jak sama nazwa wskazuje, w szyjce macicy. Głównym zadaniem szyjki macicy jest utrzymanie wewnątrz macicy rozwijającej się ciąży, poprzez ścisłe zamknięcie kanału szyjki macicy. W trakcie porodu wspomniany kanał się otwiera ulegając znacznemu rozszerzeniu. Przed ciążą szyjka macicy stanowi drogę dla plemników, a także zabezpiecza organizm przed infekcjami i pomaga pozbyć się krwi menstruacyjnej. Szczyt zachorowań na raka szyjki macicy przypada na 50. i 60. rok życia. Szybka diagnostyka i wykrycie choroby we wczesnym stadium jej rozwoju umożliwia całkowite wyleczenie, dlatego kobiety powinny poddawać się badaniom profilaktycznym oraz regularnym badaniom cytologicznym.
Czynniki ryzyka raka szyjki macicy:
- wiek — zachorowalność na raka szyjki macicy wzrasta wraz z wiekiem (najczęściej chorują na niego kobiety w średnim wieku),
- palenie papierosów — ciągłe wypalanie papierosów prawie dwukrotnie zwiększa ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy,
- dieta uboga w witaminę C,
- wieloletnie stosowanie antykoncepcji hormonalnej,
- porody i ciąże w większej ilości niż 5,
- infekcje narządu intymnego,
- wczesne rozpoczęcie współżycia,
- duża liczba partnerów seksualnych, którzy mogą być zarażeni HPV,
- zakażenie HPV, czyli wirusem brodawczaka ludzkiego.
Objawy raka szyjki macicy
Zaawansowane postacie raka szyjki macicy zazwyczaj objawiają się w postaci krwistych plamień samoistnych lub występujących po stosunku seksualnym. Częstym objawem są również obfite upławy o nieprzyjemnym zapachu, jak również uczucie bólu miednicy. W zaawansowanym stadium, w którym rak szyjki macicy daje przerzuty mogą pojawić się obrzęki kończyn dolnych, bolesne parcie na mocz i stolec, a także może pojawić się krew w moczu oraz w stolcu.
Diagnostyka raka szyjki macicy
Rak szyjki macicy we wczesnym stadium przebiega bezobjawowo, dlatego tak ważne jest wykonywanie regularnych badań cytologicznych (co najmniej co 3 lata). Badanie cytologiczne polega na zebraniu niewielką szczoteczką komórek z okolicy ujścia zewnętrznego oraz kanału szyjki macicy. Badanie cytologiczne powinno być zawsze połączone z badaniem ginekologicznym. Jeżeli u chorej istnieje podejrzenie zaawansowanego raka szyjki macicy, konieczne jest wykonanie biopsji, która umożliwi szczegółowe rozpoznanie schorzenia, a następnie zaplanowanie skutecznego leczenia. W celu wykluczenia przerzutów wykonuje się również badania dodatkowe: tomografię komputerową jamy brzusznej i miednicy, RTG klatki piersiowej. Obowiązkowym badaniem jest również ocena sprawności ogólnej pacjentki oraz jej woli do zachowania płodności.
Leczenie raka szyjki macicy
Metoda leczenia raka szyjki macicy zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania w chwili rozpoznania nowotworu oraz podjętej decyzji, związanej z posiadaniem potomstwa. Najlepsze rokowanie daje operacja chirurgiczna — u młodych osób, które chcą zachować płodność, wystarczy usunięcie szyjki macicy i węzłów chłonnych miednicy. Wciąż najczęstszym wyborem jest jednak radykalne wycięcie całej macicy wraz z tzw. przymaciczem i węzłami chłonnymi. Jako leczenie uzupełniające wykorzystuje się radioterapię i chemioterapię.
