Konsultacja
Dietetyka onkologicznego
Leczenie bólu nowotworowego
Ból w chorobie nowotworowej jest negatywnym doznaniem zmysłowym i emocjonalnym, które powstaje pod wpływem bodźców zagrażających uszkodzeniem tkanek, bądź ich faktycznym uszkodzeniem. Oczywiście ból jest odczuciem subiektywnym, dlatego może być inaczej odczuwany przez każdego człowieka, jak również inaczej będą definiowanego jego progi odczuwania i emocje jemu towarzyszące. Na niektórych pacjentów onkologicznych ból wpływa motywująco, natomiast na innych wpływa odwrotnie, ponieważ doprowadza do znacznego osłabienia zdolności umożliwiających sobie radzenie z zagrożeniem. Statystki pokazują, że prawie 75% chorych na raka wymaga stałego zabezpieczenia w leki przeciwbólowe, a w grupie pacjentów z przerzutami odsetek ten sięga nawet 100% chorych. Warto pamiętać, że problem bólu nowotworowego nie tylko dotyczy chorego, ale również jego bliskich i rodziny.
Jakie są rodzaje bólu nowotworowego?
- ból nowotworowy receptorowy najczęściej powstaje w wyniku podrażnienia zakończeń nerwowych przez bodziec uszkadzający tkanki, który jest przenoszony w formie impulsu w centralnego układu nerwowego. Przykładem bólu receptorowego może być m.in. ból kostny, który najczęściej objawia się podczas naciekania szpiku kostnego czy przerzutów.
- ból nowotworowy niereceptorowy może być wywołany uszkodzeniem czy dysfunkcją układu nerwowego, najczęściej jest on trudny do opisania, a także do zlokalizowania, ponieważ pojawia się nagle i ma tępy charakter z napadami przeszywającymi. Na nasilenie bólu najczęściej wpływa typ nowotworu oraz umiejscowienie jego pierwotnego ogniska, zlokalizowanie przerzutów czy zastosowana terapia. Istotne w odczuwaniu bólu są również czynniki emocjonalne i czynniki psychologiczne.
Czym jest drabina analgetyczna?
Drabina analgetyczna jest światowym standardem określającym podawanie leków przeciwbólowych w leczeniu bólu nowotworowego. Drabina analgetyczna została opracowana przez Światową Organizację Zdrowia WHO — leki podzielono aż na trzy grupy, które różnią się siłą działania. I stopień drabiny wskazuje na przyjmowanie leków nieopioidowych i leków uzupełniających, II stopień zaleca stosowanie słabych opioidów i leków uzupełniających, natomiast III stopień drabiny wskazuje na silne opioidy i leki uzupełniające.
Jakie są najważnejsze zasady leczenia bólu nowotworowego?
Skuteczne leczenie bólu nowotworowego wymaga kompleksowego podejścia, które pozwoli dobrać odpowiednią metodę leczenia do indywidualnego pacjenta. W przypadku leczenia bólu nowotworowego niezwykle ważne jest utrzymywanie stałego stężenia leku w organizmie, a więc podawanie leku w odpowiednich odstępach czasowych. Gdy tylko lek stanie się nieskuteczny, powinien być zamieniony na silniejszy, a wszystkie jego dawki powinny być ustalane indywidualnie z lekarzem. Niezwykle ważne jest kontrolowanie przebiegu leczenia i zwalczanie jego skutków ubocznych, m.in. problemów metabolicznych czy bezsenności.
